برگزاری نخستین سمپوزیم اصلاحی؛ وزارت معارف به تنهایی نمی‌تواند اصلاحات را تطبیق کند
وزارت معارف نخستین سمپوزیم اصلاحی خویش را برای سه روز در کابل برگزار کرد. در این سمپوزیم شماری از کارمندان معارف از سراسر ولایات گردهم آمده‌اند تا در مورد ساختار اصلاحی وزارت معارف گفت‌وگو و اصلاحات اساسی را در تشکیلات و کارکرد این وزارت اعمال کنند.
میرویس بلخی، سرپرست وزارت معارف روز دوشنبه، شانزدهم جدی، در یک نشست خبری زیر نام «نخستین سمپوزیم اصلاحات معارف» در کابل گفت که برای آوردن اصلاحات در ساختار وزارت معارف به این نتیجه رسیدهاند که خود خانواده معارف در همکاری با کمیسیون اصلاحات اداری و جامعه مدنی جلسه بگیرند و مشکلات وزارت معارف را تشخیص داده برنامه‌های اصلاحی را به منظور کیفیت بهتر معارف طرح و تطبیق کنند.
بلخی تصریح کرد که وزارت معارف یک وزارت تنیده با سایر نظام افغانستان است، از این رو این نهادها به تنهایی نمی‌تواند برنامه‌های اصلاحی را تطبیق کند. او گفت: «وزارت معارف بدون وزارت احیا و انکشاف دهات، وزارت امور زنان و مخابرات کاری کرده نمی‌تواند، در عین زمان بسیاری اصلاحات که در نظر بود، به دوش این نهادها است.»
اصلاحات معارف از نیمه سال 1397 مطرح شد و بیش‌تر از یک سال است که این وزارت در بخش اصلاحات گام‌هایی برداشته است. این اصلاحات شامل مواردی چون مدل‌های اصلاحی تعلیمات عمومی، عناصر اساسی معارف، وظایف تخنیکی سیستم تعلیم و تربیت، فراهم کردن نصاب تعلیمی واحد در سطح کشور، سوادآموزی و تعلیمات اسلامی است. به باور وزارت معارف اگر برای تطبیق این اصلاحات یک چارچوب وجود نداشته باشد، ممکن است به گونه‌ی درست تطبیق نشود. از این رو سرپرست وزارت معارف تصریح کرد که با برگزاری سمپوزیم می‌خواهند یک سند جامع، کامل و بنیادی اصلاحی در حوزه‌های مختلف تعلیم و تربیت را ترتیب کنند تا خانواده معارف به یک وضعیت مطلوب برسد. او گفت که بر اساس اهداف این سند، سیستم وزارت معارف به شکل اساسی اصلاح شده و ممکن است شماری از اداره‌ها را از بدنه‌ی وزارت معارف حذف و یا هم به آن اضافه کنند.
با این حال آقای بلخی بیان داشت که برای رسیدن به یک وضعیت مطلوب دو نوع مدل اصلاحی طبیعی و تدریجی و مدل کشورهای پس از جنگ وجود دارد. او گفت که مدل طبیعی و تدریجی بیش‌تر در کشورهای جهان اول استفاده می‌شود و این در صورتی قابل تطبیق است که تمام زیربناهای معارف موجود باشد. او گفت که اکنون کشورهای جهان اول به وضعیت مطلوب رسیدهاند و در صدد رفتن به سوی وضعیت ایده‌آل‌اند. او این مدل را برای معارف کشور قابل تطبیق ندانست. سرپرست وزارت معارف تصریح کرد که در افغانستان مدل کشورهای پس از جنگ قابل تطبیق است. به گفته او، در این مدل زیربناها توسعه پیدا نکرده، بلکه آسیب دیده است. آقای بلخی افزود که در این مدل باید از صفر شروع شود. از آن‌جایی که افغانستان در حالت جنگ قرار دارد و زیربناهای معارف آسیب دیده است، معارف کشور از مدل کشورهای پس از جنگ استفاده می‌کند و از صفر شروع کرده است.
در کنار این، نامزد‌وزیر وزارت معارف خاطر‌نشان ساخت که این وزارت در نظر دارد تا در ساختار وزارت معارف با نگاه اصلاحی از مدل هرم معکوس استفاده کند. او توضیح داد که در این مدل بیش‌تر صلاحیت‌ها به ولایات و در سطح ولسوالی‌ها انتقال می‌یابد. به بیان او: «در این قاعده تمام صلاحیت از بالای حرم توزیع می‌شود به سراسر افغانستان.» هم‌چنان وی بیان داشت که تاکنون مکاتب در خدمت وزارت معارف بوده است، اما از این پس وزارت معارف تلاش می‌کند تا تمام دستگاه معارف در خدمت مکاتب و بهبود سطح آموزش و پرورش قرار گیرد.
افزون بر این، غیر سیاسی کردن معارف از اهداف دیگر برنامه‌های اصلاحی وزارت معارف است. سرپرست وزارت معارف گفت کرد که در جریان یک‌و‌نیم سال گذشته تلاش شده تا این وزارت به یک نهاد غیر سیاسی تبدیل شود. او افزود در صورتی که وزیر معارف سیاسی نشود، مکاتب نیز از شعاع آن تأثیر پذیرفته و از سیاست برحذر خواهند شد. با این حال او تأکید کرد که این روند زمان‌گیر است و نیاز به زمان بیش‌تر دارد.
آقای بلخی از سویی هم تصریح کرد که این وزارت روی نصاب تعلیمی کار کرده و به این نتیجه رسیده است که در افغانستان نصاب تعلیمی قابلیت‌محور نتیجه می‌دهد. او گفت، برای این‌که وزارت معارف بتواند «افراد قابل» را برای بازار کار تربیت و تقدیم جامعه کند، باید نصاب تعلیمی قابلیت‌محور باشد.
در همین حال نادر نادری، رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی، اصلاحات اساسی در معارف و غیر سیاسی شدن این نهاد را مهم و ارزنده ارزیابی کرد و گفت که بیش‌تر بخش‌های وزارت معارف به اصلاحات نیاز دارد.
منبع: ۸صبح